PTH STUDENT 2311836
VERA BERKEVELD
Kiezen is moeilijk. Dat geldt zeker voor jongeren die al in de onderbouw van het vmbo een keuze voor een sector en een afdeling moeten maken. Sommige jongeren weten al op jonge leeftijd welk beroep zij de rest van hun leven willen gaan doen en kunnen niet wachten om het vak te gaan leren. Het grootste gedeelte echter heeft nog geen (goed) idee, al weten ze wel wat ze leuk vinden om te doen. Maar leuk vinden om te doen en een beroep zoeken dat daar bij past zijn voor hen twee werelden. Praktische Sector Oriëntatie (PSO) in de onderbouw van het vmbo moet deze werelden aan elkaar knopen. Dat kan het beste door hen zo breed mogelijk kennis te laten maken met (beroeps-)activiteiten die passen bij hun interesse. En vervolgens door eerlijke voorlichting de jongere een zo goed mogelijke, bewuste keuze te laten maken.
Doel van PSO
De kern van PSO is om jongeren kennis te laten maken met werkzaamheden die in verschillende beroepen voorkomen en te ervaren of dat bij hun interesse past. De PSO lessen hebben voor leerlingen de volgende doelstellingen: - Spreekt de sector mij aan? - Heb ik de benodigde competenties? - Wat zijn de toekomstmogelijkheden in de sector? Het primaire doel van PSO lessen is om de leerlingen bewust te laten worden van de beroepen die passen bij hun interesse en dus niet om het geleerde af te toetsen. Veel jongeren denken dat in de techniek alleen uitvoerende werkzaamheden te vinden zijn. Uiteraard is dat een kenmerk van een deel van de beroepen in de techniek. Maar de sector krijgt een steeds grotere behoefte aan jongeren die meer aan de achterkant van het proces bezig zijn, zoals werkvoorbereiders, calculators en tekenaars PSO opdracht houtbewerking b&w10 periode 2.
Opdracht
Ontwerp in het kader van het PSO programma van het VMBO (zie eindexamenprogramma VMBO) een inspirerend werkstuk waardoor leerlingen enthousiast worden voor het vakgebied houtbewerking. Het gaat in dit stadium niet om het overdragen van kennis van de techniek maar om leerlingen te enthousiastmeren voor het vak houtbewerking.
​
Het idee
Samen met een klasgenoot hebben we deze praktische sector opdracht gekregen.
Hierna zijn we samen gaan brainstormen over een onderwerp wat een VMBO-leerling zou aanspreken.
Toen kwamen we op een kapstok
PSO Opdracht
Waarom dit onderwerp?
- —De stage school had nog geen kapstok in hun programma—
- Er zitten leerzame en leuke handelingen in—
- De leerlingen hebben nog geen kennis over massiefhout en plaatmateriaal—
- Het is een leuk werkstuk om mee naar huis te nemen en iedereen kan het gebruiken
Het ontwerp
Hierna zijn we een ontwerp gaan uittekenen. Dit werd gedaan in het programma Autocad.
Er werden maten en materialen in aangepast.
Leerdoel voor de leerling
—- Tekening lezen
- —Materiaalkennis uitbreiden
- —Materiaalstaat maken—Materiaal afschrijven
- —Werken met de machines en gereedschappen—
- Gebruiken van een mal—
- Afwerken en afmonteren
Handlingen van de docent
—- Maken van een werktekening—
- Materialen bestellen—
- Maken van een mal
- —Werkstukken beoordelen aan de hand van een formulier
Handlingsanalyses machines
Om machines te kunnen bedienen zijn er regels qua veiligheid en welke handelingen er moeten worden uitgevoerd tijdens het proces. Daarom heb ik voor elke machine een handelingsanalyse geschreven. Hiermee kan de leerling aan de slag met zijn opdracht.
Afkortzaag
Het afkorten van een plank op maat, doormiddel van een afkortzaag.
Bandschuurmachine
Een plank glad schuren doormiddel van een bandschuurmachine.
Bovenfreesmachine
Met een bovenfreesmachine maken we een sierkant aan een plank.
Decoupeerzaag
Het uitzagen van een getekende figuur met de decoupeerzaag.
Dominofrees
Gaten frezen voor domino’s, deze kunnen verschillende maten hebben. Met domino’s zet je verschillende planken aan elkaar, dit is een verbinding. De dominofrees wordt vooral voor massief hout gebruikt.
Lamellofrees
Gaten frezen voor lamellen, deze kunnen verschillende maten hebben. Met lamellen zet je verschillende planken aan elkaar, dit is een soort verbinding. Deze worden vooral voor plaatmateriaal gebruikt.
Langgatboor
Met een langgatboormachine maak je gaten voor pen- en gatverbindingen.
Lintzaag
Een lintzaag is geschikt om zeer lange zaagsneden mee te maken, om materialen met een grote dikte te zagen en om zaagsnedes met bochten te maken.
Schulpzaag
Een plank in de lengte meezagen met de schulpzaag.
Vandiktebank
Opmaat maken van de planken met de vandiktebank. Doormiddel van schaven.
Vlakbank
Schaven van hout doormiddel van een vaste beitel. Hiermee kunnen we de plank vlakken en strijken. Door middel hiervan krijgen we een haakse hoek.
Instructiekaarten
Daarnaast was het nodig om bij het handgereedschap wat intructiekaarten te maken, waardoor de leerling wist hoe hij hiermee moest werken.
Blokschaaf
Een blokschaaf kan zowel van hout zijn als van metaal (meestal staal), en wordt gebruikt om houten werkstukken te schaven.
Handzaag
Een zaag heeft een getand, veelal metalen blad, het zogenaamde zaagblad, waarmee in het te bewerken materiaal een gleuf kan worden gemaakt.
Steekbeitels
Een beitel voor houtbewerking heeft meestal een houten of kunststoffen handvat ook wel hecht genoemd of is onderdeel van een schaaf.
Raamwerk
Om verschillende verbindingen te kunnen maken, moesten we een raamwerktje maken. Hiervan is ook een handelingsanalyse geschreven.
Hierin worden de verschillende machines toegepast.
Evaluatie
Onze leermomenten—;
- Ontwerpen van praktijk opdracht —
- Handleiding, wat is er belangrijk voor de leerlingen?
- —Werkvolgorde bepalen
- Maken van een mal
Zelf heb ik op de Vrije School gezeten. Hierdoor was ik al vaker met hout in aanraking gekomen. Maar dit was vooral met het handgereedschap.
Ik moest daardoor in het begin van de periode er in komen om met machines te werken. Ik vond sommige zelfs wat eng, i.v.m. vingers afzagen of zo iets.
Het maken van de Practische Sector Opdracht vond ik een grote uitdaging. Gelukkig werden we onderverdeeld in groepen met iemand die het werken met hout al onder de knie had, en iemand die dit nog moest leren.
Ik werd met Rick van Mierlo ingedeeld. De samenwerking verliep heel goed. Hij was als een soort leraar voor mij, omdat hij gewend was om met de machines te werken. Hij legde deze dan aan mij uit. De handlingsanalyses schreef ik daarna, waarna hij deze nakeek op fouten.
Uiteindelijk hebben we een prachtige kapstok in elkaar gezet. En werd ons werkstuk goed gekeurd.
Door de vaardigheden te leren, kan ik deze toepassen op mijn stageschool. Ik ben zelfs gevraagd deze PSO opdracht aan een VMBO klas voor te lichten.
Als ik iets van andere technieken zou moeten kiezen, met uitzondering van schilderen, zou ik voor het Houtbewerken gaan.
Vera Berkeveld 24-4-14